Nei þetta var ekki jólaboðskapurinn þarna um daginn, hér kemur um hin eiginlega jólaboðskap...

 Gleðileg jól allir!

Ég er að taka jólin inn... það er semsagt barn hérna og jú jólin eru hátíð fjölskyldunnar og það er svo margt fallegt eftir af jólasiðum, sem hafa djúpa og sanna merkingu. Seigja okkur frá sögu okkar. Eru minningarhátíð og lærdómur um hvað gerðist í fyrndinni í mannheimum. Ekki bara það, jólin fjalla um það sem mest er um vert að vita og það er hvernig við fengum ljósið, littla sól, logan, eldinn til að ilja okkur á í myrkasta og kaldasta tímabili sem við höfum upplifað sem dýrategund um milljónir ára. En það eru einmitt erfiðleikatímabil sem hafa áhrif á tegundir til að breyta lífsháttum sínum og þar með tegundinni. Fara frá einni reynslusögunni til annarrar. Við semsagt vorum mannapi, dýrategund sem þróaðist frá mús á 60. milljón árum og varð að klifurmús í trjám og fór svo að labba um gresjur. Þá kom ný stjarna á himnum (sem við minnumst ennþá með stjörnunni sem við setjum upp gjarnan fyrst á jólum. Það er ekki Davíðstjarna eða Betlehemstjarna en notað sem tákn í textum eftir þessa fyrstu stjörnu upplifun manna. Þetta er upphafið að breitingunni frá mannapa til eldapa. Þessi stjarna var loftsteinn á leiðinni til jarðar í logum. Þá fékk þessi steinn myndlikinguna eldvængjaður og sáu menn þá fyrir sé fuglinn Fönix í fyrsta sinn. Eldfuglinn.  Þegar þessi stjarna féll hvað við fyrsta hljóðið í þögninni á þessari eyði-eyju.Kakla eða Hekla var hljóðið nefnt sem þá hljómaði. Þetta var útí miðju hafinu... Semsagt, þessi loftsteinn spandi jörðina upp í rykmökk... svartur hestur reið yfir himininn... sólin hvarf og máni og stjörnur. Það var á þessu tímabili sem fólkið gerði sér grein fyrir því að frá sólinni kemur allt líf... Trén tóku að sölna.
Og fornar sögur nefna 8 sumar og sumar 9 verur. Klæddar í skinn sem koma þarna svamlandi yfir isvakir í skinnbúningum. (máski með skinn flotholtum?)... og það er fólkið sem festist á þessu kuldasvæði sem neyðist til að fá hjálp  hjá þessum eldspúandi gíg til að halda sér á lífi. Fyrst lifa þau af í heitum lækjum og lindum og sækja sér næringu í fjörurnar. Skelfisk og fiskur veiddur með þrífork.  Hér er frumbernska manneskjunnar, sem við sjáum í myndum af Posedon og Jupiter og Saturnus... Grísku og Rómversku höggmyndirnar af hinum fyrnsku frumherjum gefa tóninn. Naktir síðhærðir og skeggjaðir menn sitjandi í fjöruborði með þrífork í hendi og þríforkur gagnast einmitt best við fiskveiðar.. vegna ljósbrotsins og þess að fiskurinn leitar í einhverja óvænta átt aukast líkurnar á veiði verulega með þrem spjótum í einu. Svo kemur fyrsta "húsið" eða skjólið... hringlaga borg.. kotið af  torfi eða grjóti... jafnvel snjó eða trjápinnum, hverju sem finnst og má þoka til ...já t.d. hvalbeinum. Og eldurinn er í miðjum þessum helli og reykopið er gýgurinn... hús er í raun lítið eldfjall hannað til að hlýja þeim sem býr þar með eldinum sem heimilisgest. Og eldinn þarf að mata... Það gerir Mata Eld. Og það gerði Matthildur. Það hefur oft verið svo að konur eru að matbúa og þær kunnu vel inná eldinn, að mata hann hæfilega svo að suðan yrði rétt... hæg eða hröð eftir atvikum... steykingin þurfi meiri loga. Eldaskálinn og baðstofan voru aðal upphitunarsvæðin. Í upphafi var baðhúsið og eldhúsið og svefnstofan allt bara í þessu eina hvolflaga húsi. "Fjallinu" littla sem við köttuðum kot. Líka finnar. Það heitir það kota. Alltaf hringlaga. En við fórum ekki að byggja ferninga eða langhús fyrr en víkingar tóku af öllum stjórn hér á landi. Fram af því alltaf í hring. En hringformuð hús héldu áfram eftir yfirtöku víkinga frammá 20. öld meira að seigja í hrossaborgum og sauðabyrgjum og var þeim haldið við af alþýðu manna fram eftir öldum og þar dansað stundum á Jólum, á meðan allir sem voru undirgefnir kirkjunni fóru við messu, var óhætt að dansa frjálsa dansa og minnast fornra hátta og siða.Það voru álfadansar kallaðir. Semsagt álfarnir voru ennþá til frameftir öldum og líklega farið að harðna á dalnum fyrir huldufólk á 16. öldinni. Grunar mig að Hallgrímur Pétursson sé af þesskonar fólki kominn og Halla og Fjalla Eyvindur. Svo og Kristín í Skógarnesi á 19. öld.  Og Þorleifur í Bjarnarhöfn og allt það álfakyn frá Snæfellsnesi.

Semsagt, almennt séð:
Jólin seigja, einsog Edduljóðin seigja; að í mesta kuldanum og myrkrinu neyddumst við til að taka upp þennan sið að kveikja eld til að halda lífi. Milli elds og íss var manneskjan borin, í bilinu milli ofur kulda og ofurhita, seigja Eddurnar. Og þetta gerist fyrst í norðri. Á jökultíma Evrópu koma fram fyrstu eldmanneskjurnar. Neandertalmenn. Fyrir meira en 120 þús árum. Þá eru þessar eldverur einu verurnar á jörðinni sem notuðu eld í næstu 80 þús ár...Og semsagt bara í Evrópu. Það er ekki fyrr en fyrir 40 þúsund árum að eldurinn berst til Afriku og um alla jörð á 5000 árum með nýrri manntegund. Sú tegund kallast hómo sapiens og hún kemur líka fram fyrst í Evrópu. Og þeir máluðu líka úr jarðlitum og litadufti sem þeir fundu bara á hverasvæðum þessa sama upphafsstaðar. Ég vil seigja á eldfjallaeyjunni sem svo oft er rætt um. Atlantis, Thule, Hyperboria. Lengst í norðri og til vesturs frá Irlandi og sem sagt er frá í öllum upprunasögum um allan heim, með mismunandi hætti en lýsingarnar eru æði keimlíkar og passa í raun allar við þennan sama stað. Alltaf eyja í norðri á miklu úthafi. Eða já það er svo merkilegt að fjöldi sagna talar um himnaríki. Ekki bara biflian, en líka Kína og Japan. Þar var allt hvítt eða í regnboganslitum. Og ég bendi á hvað vetrarlöndin í norðri eru himinkennd og hvernig allt rennur saman himinn og íshaf og jörð í snjó. Já svo sóllandið, Sóley, þar sem sólin er ætið á lofti á sumrin.

Eldurinn er litla sólin sem við vorum neydd til að hafa hjá okkur á meðan sólin var lasinn eða særð, hafði verið trufluð af bláarauða eldfuglinum. Og egg þessa fugls var hvítt fjall með hita innísér. Mjög dularfullt allt en semsagt saga mannsins er sú skrítnasta af öllum sögum um reynslusögu lífvera og hvernig þær hafa lifað af erfiða breitingatíma.

Ég veit það að maður sér ekki alla þessa sögu út úr jólahaldinu... maður sér stjörnuna... maður sér ættartréð og Grílu og Jólasveinana... þessa furðulegu fjölskyldu og bara op í þakinu til að komast inn
maður sér að þetta fólk hefur baðað sig mikið og fyrir hátíð þarf að hreinsa sig og baða vel..  jú og við komum úr baðstofum.. maður sér að það er fastað á undan og svo veisla...

 

en keltneska dagatalið seigir okkur að dagarnir frá 21. des til 24 eiga að vera myrkir. Hér eru allir eldar slökktir og ljós sett niður ...  það er ekki fyrr en 24 sem ný sól hefur fæðst. Þá er kveiktur nýr eldur á einum stað og látinn berast til allra... þetta er táknmynd þess sem gerðist er eldurinn barst til allra í upphafinu. Þegar þetta verður endurvakið, þá fáum við smjörþefinn af hvað raunverulega gerðist. 

 Það eru þessir þrí dagar sem seigja okkur nákvæmlega hve norðarlega þetta fólk var statt sem byrjaði með þessa tegund af minningarhátíð. Hve norðarlega erum við stödd þegar sólin hverfur í nákvælega 3 daga eftir og í kringum vetrarsólhvörf? Samhvæmt mínum fátæklegu rannsóknum erum við stödd nýrst á Íslandi. (Ísland var stærra á Ísöld og var allt landgrunnið á þurru allt norðurfyrir Grímsey.  Rétt undir 67 gráður norður, tel ég þennan stað vera. Þetta seigir okkur að við erum að tala um stað sem er á Íslandi en að það seigir okkur svolítið um tímabilið líka, það seigir okkur að það sé á norðurlandi á ísöld. Rétt norðan heimskautsbaugs.